Wij zijn gespecialiseerd in strafrecht

Geweldszaken omvatten een breed scala aan strafbare feiten – van moord en dood door schuld, tot bedreiging, stalking, mishandeling of zware mishandeling, huiselijk geweld, vernieling en openlijke geweldpleging. Elk van deze feiten wordt zwaar bestraft en de hoogte van de straf hangt af van de omstandigheden, de gevolgen, jouw rol bij het incident en je eerdere strafblad. Zelfs als je niet direct aan alle handelingen hebt deelgenomen, kan jouw aanwezigheid al voldoende zijn om als medepleger te worden beschouwd. In veel van dit soort zaken zijn getuigenverklaringen vaak tegenstrijdig en vergt het achterhalen van de waarheid een zorgvuldige analyse van alle beschikbare bewijzen. Als deelnemer kun je hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld voor de schade die door de hele groep is veroorzaakt. Mogelijke straffen zijn onder meer een taakstraf, hoge geldboetes of zelfs langdurige gevangenisstraf.

Volgens artikel 289 van het Wetboek van Strafrecht: “Hij die opzettelijk en met voorbedachten rade het leven van een ander ontneemt, wordt, indien schuldig aan moord, gestraft met levenslange gevangenisstraf of een tijdelijke gevangenisstraf van maximaal dertig jaren (...) of een geldboete van de vijfde categorie.” In het Nederlandse strafrecht wordt ook onderscheid gemaakt tussen doodslag, het opzettelijk doden zonder voorbedachte rade – waarop een gevangenisstraf van maximaal 15 jaar staat – en dood door schuld, waarbij aansprakelijkheid en strafmaat afhangen van de omstandigheden. Voor de kwalificatie van het delict is het essentieel onderscheid te maken tussen opzet, voorbedachte rade en onbedoeld gevolg, wanneer overlijden het gevolg is van onoplettendheid of nalatigheid. In de praktijk kan de strafmaat ook worden beïnvloed door eerdere niet-veroordelingen en de rol van de dader.

Als je opzettelijk en stelselmatig de privésfeer van een ander schendt, spreken we van stalking. Dit kan bestaan uit volgen, ongewenst contact zoeken of zich ophouden bij de woon- of werkplaats van die persoon – gedragingen die de privacy schenden en psychische schade kunnen veroorzaken. Belaging is een misdrijf zoals omschreven in artikel 285b van het Wetboek van Strafrecht: "Hij die wederrechtelijk, stelselmatig en opzettelijk inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer van een ander, met het oogmerk die ander te dwingen iets te doen, niet te doen, te dulden of vrees aan te jagen, wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of een geldboete van de vierde categorie". Een strafzaak wegens belaging kan ook maatregelen omvatten, zoals een contactverbod of een bevel om de verblijfplaats van het slachtoffer te verlaten.

Doodslag is het opzettelijk van het leven beroven van iemand, maar zonder voorbedachte rade. Bewust zijn dat jouw handelen de dood van een ander kan veroorzaken, wordt als opzet aangemerkt. Handel je met voorbedachte rade, dan wordt het feit als moord gekwalificeerd. Artikel 287 van het Wetboek van Strafrecht bepaalt: “Hij die opzettelijk een ander van het leven berooft, wordt, als schuldig aan doodslag, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vijftien jaren of geldboete van de vijfde categorie.” Voor doodslag hoeft geen vooraf opgezet plan of langdurige voorbereiding te zijn – het is voldoende dat je bewust handelde en de gevolgen kon voorzien. Bij de beoordeling houdt de rechter rekening met motivatie, omstandigheden, eventuele eerdere niet-veroordelingen en verzachtende omstandigheden. Soms kan de straf lager uitvallen als je onder invloed van heftige emoties handelde.

Vernieling van eigendom is een strafbaar feit, geregeld in artikel 350 van het Wetboek van Strafrecht, maar het kan je ook worden verweten als een vorm van openbare geweldpleging op grond van artikel 141. Van vernieling is sprake wanneer een zaak die aan een ander toebehoort, zonder diens toestemming wordt vernield, beschadigd of onbruikbaar gemaakt. Word je veroordeeld, dan krijg je meestal een geldboete of taakstraf. In verzwarende omstandigheden, zoals gevaar voor iemands leven, kan de rechter ook een gevangenisstraf opleggen. Houd er rekening mee dat bij een veroordeling, maar ook als je akkoord gaat met een boete of schikking, de schade eenvoudig op jou kan worden verhaald. Daarnaast kun je te maken krijgen met proceskosten en wettelijke rente over de schadevergoeding, waardoor je financiële verplichtingen aanzienlijk toenemen.

Er zijn veel vormen van bedreiging – dit kan gaan om dreigen met geweld, mishandeling, het ontnemen van het leven, of een schriftelijke, elektronische of mondelinge bedreiging, zoals beschreven in art. 285 Wetboek van Strafrecht. Niet elke bedreiging is echter strafbaar – om als misdrijf te gelden moet er een reële mogelijkheid tot uitvoering bestaan of bij de ontvanger een gegronde vrees ontstaan dat de bedreiging zal worden uitgevoerd. Ook de omstandigheden van de vermeende bedreiging zijn van belang: was het een spontane emotionele reactie of een gepland handelen, vond het plaats binnen een conflict of zonder duidelijke aanleiding. Zonder getuigen of ander bewijs, zoals opnames, berichten of brieven, is het vaak lastig te bewijzen. Analyse van de inhoud, toon, tijd en plaats van de uiting, evenals de relatie tussen betrokkenen, is cruciaal om vast te stellen of de bedreiging daadwerkelijk strafbaar is.

Mishandeling of opzettelijk toebrengen van lichamelijk letsel is strafbaar in de artikelen 300–303 van het Wetboek van Strafrecht. Dit omvat elke opzettelijke handeling die pijn, verwondingen of schade aan de gezondheid van een ander veroorzaakt – zelfs een harde duw kan strafbaar zijn. Het verschil tussen eenvoudige en zware mishandeling hangt af van de aard van het gedrag, de ernst van het letsel, het gebruikte middel en de duur van het herstel. Eenvoudige mishandeling, zonder wapen en met alleen pijn of gering letsel, wordt vaak door de Officier van Justitie afgedaan met een transactie of taakstraf. Ga je akkoord met een schikking of betaal je een boete, dan wordt de zaak buiten de rechter om afgedaan. Houd er rekening mee dat dit een erkenning van schuld is en dat het op je Justitiële Documentatie (strafblad) komt, wat gevolgen kan hebben voor je juridische positie. Zonder advocaat krijg je geen toegang tot het volledige dossier.

Naarmate het geweld intensiever is – bijvoorbeeld meerdere slagen of ernstiger letsel – neemt de kans toe dat de zaak voor de rechter komt. De rechter kan een boete combineren met een taakstraf of een voorwaardelijke gevangenisstraf, afhankelijk van de omstandigheden en de kracht van je verweer. “Zwaar lichamelijk letsel” – artikel 302 – wordt verdeeld in twee categorieën: zwaar en zeer zwaar. De eerste categorie betreft verwondingen waarbij volledig herstel binnen zes maanden wordt verwacht – vaak is medische ingreep nodig, zoals bij ernstige botbreuken. Zeer zwaar letsel is levensbedreigend, vraagt meer dan zes maanden herstel of herstelt niet volledig. In dergelijke gevallen kun je een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van meerdere maanden verwachten. Het onderscheid tussen eenvoudige en zware mishandeling is vaak niet scherp, waardoor een grondige analyse van de zaak belangrijk is.

Huiselijk geweld is een verzamelterm voor misdrijven die worden gepleegd tussen personen die een gezinsrelatie hebben of samen in één huishouden wonen. Het maakt niet uit of het geweld thuis of elders plaatsvond. De meest voorkomende vormen van huiselijk geweld zijn mishandeling, belaging en bedreiging. Het Openbaar Ministerie beschouwt het bestrijden van huiselijk geweld als een van haar prioriteiten en reageert daarom strenger op misdrijven binnen het gezin dan bij standaardzaken over geweld. Houd er rekening mee dat instanties zoals Bureau Jeugdzorg, steunpunten voor slachtoffers van huiselijk geweld, reclassering of andere overheidsorganen bij de zaak betrokken kunnen worden. Er kunnen maatregelen worden opgelegd, zoals een huisverbod, een straatverbod, een contactverbod of andere passende juridische maatregelen.

Wanneer iemand als gevolg van jouw handelen om het leven komt, kun je worden vervolgd voor dood door schuld. Dit is strafbaar gesteld in artikel 307 van het Wetboek van Strafrecht. Strafrechtelijke aansprakelijkheid hangt af van de vraag of je nalatig of in strijd met regels hebt gehandeld. De rechter beoordeelt of de gevolgen voorzienbaar waren en of je regels van voorzichtigheid of wetgeving hebt overtreden. Voorbeelden zijn een dodelijk verkeersongeval door te hard rijden of het onzorgvuldig achterlaten van gevaarlijke voorwerpen. De straf is afhankelijk van de ernst van het verwijt en de omstandigheden – maximaal twee jaar gevangenisstraf of een geldboete van de vierde categorie. De rechter kan ook maatregelen opleggen, zoals een beroepsverbod of schadevergoeding aan nabestaanden. De uiteindelijke kwalificatie hangt af van de beoordeling van alle omstandigheden en jouw gedrag.

Openlijke geweldpleging betreft handelingen tegen personen of goederen, strafbaar gesteld in artikel 141 van het Wetboek van Strafrecht. Om te spreken van openlijke geweldpleging moeten meerdere personen betrokken zijn bij het incident. Je hoeft niet actief aan alle handelingen van de groep te hebben deelgenomen – jouw aanwezigheid en het bijdragen aan een ‘sfeer van ontremming’ is al voldoende om als medepleger te worden beschouwd. In dit soort zaken worden vaak veel, inhoudelijk tegenstrijdige verklaringen afgelegd, waardoor de kans groot is dat niet alle verklaringen overeenkomen. De schade die door de groep wordt veroorzaakt, kan hoog oplopen, en als deelnemer ben je bij een veroordeling hoofdelijk aansprakelijk – het volledige schadebedrag kan op jou worden verhaald. Als straf kun je een taakstraf opgelegd krijgen, maar ook een onvoorwaardelijke gevangenisstraf is mogelijk.

Opzettelijk het toebrengen van pijn, letsel of ander lichamelijk nadeel aan een ander is strafbaar gesteld in artikel 300 van het Wetboek van Strafrecht (eenvoudige mishandeling), artikel 301 (mishandeling met voorbedachte rade), artikel 302 (zware mishandeling) en artikel 303 (zware mishandeling met voorbedachte rade). Als het slachtoffer door de mishandeling overlijdt, geldt een aanvullende bepaling met een zwaardere straf. In dergelijke gevallen kijkt de rechter naar de wijze van handelen, gebruikte middelen, ernst van het letsel en of het ging om een geplande aanval of spontane reactie. Ook factoren zoals fysieke overmacht, groepsverband of eerdere conflicten spelen een rol. Bij de beoordeling wordt gekeken of het overlijden direct voortkwam uit het letsel of werd veroorzaakt door complicaties, zoals traumatische shock of bloeding. Afhankelijk van de omstandigheden kan de rechter een onvoorwaardelijke gevangenisstraf opleggen.