Jesteśmy wyspecjalizowani w prawie karnym

Do przestępstw w ruchu drogowym możemy zaliczyć: prowadzenie pod wpływem (art. 8), niebezpieczne zachowania (art. 5), joyriding (art. 11), przekroczenia prędkości oraz skutki wypadków. Przy AAG ≥ 571 µg/l lub BAC ≥ 1,31‰, odmowie badania albo przekroczeniu prędkości o 50 km/h policja zazwyczaj zatrzymuje prawo jazdy. Możliwe są grzywny, prace, a także zakaz prowadzenia (do 5 lat, przy recydywie do 10), art. 5 przewiduje kary za stwarzanie zagrożenia (do 2 mies. lub 3 800 €) i zakaz na 2–4 lata. Joyriding z art. 11 grozi do 6 mies. pozbawienia wolności oraz naprawieniem szkody. Równolegle CBR prowadzi oceny (alkohol/narkotyki, badanie lekarskie, test jazdy) i środki LEMA/EMA/EMG - brak współpracy grozi unieważnieniem uprawnień. Możliwa jest też konfiskata pojazdu przy odmowie badań lub podwójnej recydywie. Zatrzymanie dokumentu można zaskarżyć a sąd bywa w stanie zwrócić prawo jazdy do czasu wyroku.

Niderlandzkie centralne biuro ds. kwalifikacji kierowców (CBR) może wszcząć wobec Ciebie postępowanie administracyjne niezależnie od sprawy karnej, gdy z policyjnego zgłoszenia i ustalonych okoliczności wynika ryzyko dla bezpieczeństwa ruchu. Najczęstsze powody to prowadzenie pod wpływem alkoholu, narkotyków lub leków upośledzających zdolność do kierowania, udział w poważnym wypadku, bardzo znaczne przekroczenie prędkości, powtarzające się naruszenia albo podejrzenie uzależnienia. CBR ocenia wówczas, czy nadal spełniasz wymagania kierowcy i czy możesz bezpiecznie wrócić na drogę. Wszczęcie postępowania nie oznacza automatycznie kary, ale do czasu decyzji możesz mieć ograniczone uprawnienia. Otrzymasz pismo z opisem podstaw i dalszych kroków - reaguj na nie w terminie i dbaj o aktualny adres korespondencyjny. Brak reakcji lub nieodebranie pisma może skutkować decyzją podjętą bez Twojego udziału.

W praktyce CBR stosuje trzy rodzaje ocen. Ocena alkohol/narkotyki sprawdza, czy i w jakich okolicznościach używasz substancji wpływających na prowadzenie - obejmuje wywiad, dokumentację i ewentualne testy toksykologiczne. Badanie lekarskie ocenia Twoją zdolność do kierowania (np. choroby, leki, epizody utraty przytomności). Test umiejętności jazdy to praktyczny sprawdzian za kierownicą. CBR wskazuje termin i miejsce, a Ty masz obowiązek zabrać ważny dokument tożsamości i stawić się punktualnie. Odmowa, spóźnienie lub niestawiennictwo bez usprawiedliwienia traktowane są jak wynik negatywny i mogą prowadzić do unieważnienia albo zawieszenia uprawnień. Po zakończeniu otrzymujesz decyzję z uzasadnieniem i informacją o dalszych krokach, w tym ewentualnym kursie edukacyjnym lub dodatkowym egzaminie. Pamiętaj, że ocena dotyczy bezpieczeństwa na drodze, a nie samej winy karnej.

W zależności od wyników oceny CBR może nałożyć środki edukacyjne. To obowiązkowe kursy prowadzone poza postępowaniem karnym i opłacane przez Ciebie. Najczęściej spotkasz: LEMA (Łagodny Środek Edukacyjny w Sprawie Alkoholu i Ruchu Drogowego) dla mniej poważnych naruszeń, EMA (Środek Edukacyjny w Sprawie Alkoholu i Ruchu Drogowego) przy wyższych stężeniach lub okolicznościach obciążających oraz EMG (Środek Edukacyjny w Sprawie Zachowania i Ruchu Drogowego) przy niebezpiecznych zachowaniach. Uczestnictwo wymaga obecności na wszystkich zajęciach i przestrzegania zasad trzeźwości. Niestawiennictwo, przerwanie kursu lub wynik negatywny mogą skutkować decyzją o unieważnieniu uprawnień do czasu ponownego spełnienia wymagań i ukończenia programu. Termin i organizację kursu wyznacza CBR - brak zapłaty w terminie traktowany jest jak odmowa uczestnictwa.

Decyzje CBR dotyczą Twoich uprawnień administracyjnych - mogą obejmować tymczasowe zawieszenie prawa jazdy albo unieważnienie uprawnień, gdy nie spełniasz wymogów bezpiecznego kierowania. Działania CBR nie zastępują wyroku karnego, lecz toczą się równolegle i mogą trwać nawet wtedy, gdy sprawa karna zakończy się dla Ciebie korzystnie. Aby odzyskać prawo jazdy, musisz wykazać ponowne spełnienie wymogów: ukończyć zalecone kursy, przedstawić dokumentację medyczną, zdać test umiejętności. Niekiedy CBR nakłada dodatkowe warunki, np. badania kontrolne. W decyzji znajdziesz pouczenie o terminach i sposobie zaskarżenia - reaguj szybko, bo spóźnienie utrwala skutki, w tym długie przerwy w jeździe. Prowadzenie w czasie zawieszenia naraża Cię na odpowiedzialność karną, dlatego przed powrotem na drogę upewnij się, że status uprawnień jest aktualny i wszystkie zalecenia CBR zostały wykonane.

Masz prawo zaskarżyć decyzję CBR. W pierwszym kroku składasz odwołanie w terminie wskazanym w piśmie, najczęściej 6 tygodni od doręczenia. Jeśli brakuje Ci czasu na przygotowanie argumentów, złóż odwołanie pro forma i uzupełnij je po uzyskaniu akt oraz opinii adwokata. W odwołaniu wskaż błędy w ustaleniach, dołącz dokumentację medyczną, wyniki badań, potwierdzenia ukończenia kursów i inne dowody na Twoją zdolność do kierowania. Gdy decyzja będzie natychmiast wykonywalna, możesz równolegle wnioskować o wstrzymanie wykonania do czasu rozpoznania sprawy. Jeżeli CBR utrzyma decyzję, przysługuje Ci skarga do sądu administracyjnego. Pilnuj terminów i korespondencji - to one decydują, czy wrócisz do jazdy szybciej. Wsparcie prawnika ułatwia dostęp do akt i pozwala skutecznie zakwestionować opinię biegłego, np. zlecając kontrbadanie lub wykazując, że incydent był jednorazowy, a ryzyko wyeliminowane.

Art. 5 ustawy prawo o ruchu drogowym z 1994 r. zabrania zachowań, które powodują lub mogą powodować zagrożenie na drodze albo utrudniają ruch. Naruszenie tego przepisu jest wykroczeniem zagrożonym karą do 2 miesięcy pozbawienia wolności lub grzywną do 3 800 €. Sąd może też orzec zakaz prowadzenia do 2 lat, a przy recydywie nawet do 4 lat. Za niebezpieczne uznaje się m.in. skrajne przekroczenia prędkości, agresywne manewry, jazdę „na zderzaku”, wyprzedzanie w miejscach niedozwolonych, przejazd na czerwonym świetle czy korzystanie z telefonu w trakcie jazdy. Ocenia się całokształt okoliczności, w tym nagrania i zeznania świadków. Policja może zatrzymać prawo jazdy na miejscu i przekazać sprawę prokuratorowi - dokument bywa także kierowany do CBR na ocenę zdolności do kierowania. W razie kolizji lub wypadku konsekwencje są zwykle surowsze.

Po zajęciu prawa jazdy przez policję dokument jest przekazywany prokuratorowi. W terminie 10 dni zapada decyzja, czy zatrzymanie zostanie utrzymane. Sprawa zwykle bywa rozstrzygana w ciągu około sześciu miesięcy - przed sądem albo na posiedzeniu w prokuraturze. Możesz czekać na to posiedzenie, jednak w międzyczasie warto złożyć do sądu skargę na zatrzymanie dokumentu - sędzia może nakazać zwrot prawa jazdy do czasu rozpoznania sprawy merytorycznej. Sąd, w odróżnieniu od prokuratury, częściej uwzględnia okoliczności zdarzenia oraz Twoją sytuację osobistą, takie jak praca, dojazdy czy obowiązki rodzinne. Po skutecznym uwzględnieniu skargi na etapie przygotowawczym zwykle nie dochodzi do ponownego zatrzymania dokumentu na rozprawie głównej. Zachowuj korespondencję i potwierdzenia doręczeń - ułatwi to weryfikację terminów i przyspieszy decyzję.

W razie naruszenia art. 8 ustawy prawo o ruchu drogowym z 1994 r. - prowadzenie pod wpływem - policja może zająć Twoje prawo jazdy już przy stężeniach ≥ 1,31‰ BAC lub ≥ 571 µg/l AAG. Dotyczy to także sytuacji, gdy przekroczyłeś dozwoloną prędkość o ponad 50 km/h, odmówiłeś badania trzeźwości albo spowodowałeś poważne utrudnienie lub zagrożenie w ruchu. Przy takiej kontroli funkcjonariusze mają ustawowy obowiązek odebrać dokument - otrzymasz pokwitowanie i od tej chwili nie możesz prowadzić. Prowadzenie mimo zatrzymania grozi odpowiedzialnością karną i surowszym zakazem. W razie wypadku lub recydywy sankcje są zazwyczaj ostrzejsze. Sprawa trafia do prokuratora, a niezależnie od postępowania karnego możliwy jest odrębny tor administracyjny: zgłoszenie do CBR w celu oceny Twojej zdolności do kierowania i ewentualnych dodatkowych środków wobec uprawnień.

Po zajęciu prawa jazdy przez policję dokument jest przekazywany prokuratorowi. W terminie 10 dni zapada decyzja, czy zatrzymanie zostanie utrzymane. Sprawa zwykle bywa rozstrzygana w ciągu około sześciu miesięcy - przed sądem albo na posiedzeniu w prokuraturze. Możesz czekać na to posiedzenie, jednak w międzyczasie warto złożyć do sądu skargę na zatrzymanie dokumentu - sędzia może nakazać zwrot prawa jazdy do czasu rozpoznania sprawy merytorycznej. Sąd, w odróżnieniu od prokuratury, częściej uwzględnia okoliczności zdarzenia oraz Twoją sytuację osobistą, takie jak praca, dojazdy czy obowiązki rodzinne. Po skutecznym uwzględnieniu skargi na etapie przygotowawczym zwykle nie dochodzi do ponownego zatrzymania dokumentu na rozprawie głównej. Zachowuj korespondencję i potwierdzenia doręczeń - ułatwi to weryfikację terminów i przyspieszy decyzję.

Przy przekroczeniu prędkości do 50 km/h za pierwszym razem zazwyczaj otrzymasz grzywnę. Centralna Agencja Windykacji Sądowej (CJIB) prześle Ci blankiet płatniczy z propozycją zapłaty/ugodą. Jeśli zapłacisz w terminie, dalsze postępowanie karne nie zostanie wszczęte. Pamiętaj jednak, że wykroczenie zostanie odnotowane w Twoim rejestrze karnym, a przy kolejnym podobnym naruszeniu będzie to okoliczność obciążająca. Gdy przekroczysz prędkość o 50 km/h lub więcej albo przy recydywie, Twoje prawo jazdy zostanie zajęte. Jeśli policja zatrzyma Cię przy takim naruszeniu, ma ustawowy obowiązek odebrać prawo jazdy. Zakaz prowadzenia może wynosić od kilku miesięcy w zawieszeniu do roku lub dłużej bezwzględnie. Poważne przekroczenia, zwłaszcza połączone z alkoholem, narkotykami, lekami lub wypadkiem, mogą skutkować skierowaniem sprawy do CBR.

Po zajęciu prawa jazdy przez policję dokument jest przekazywany prokuratorowi. W terminie 10 dni zapada decyzja, czy zatrzymanie zostanie utrzymane. Sprawa zwykle bywa rozstrzygana w ciągu około sześciu miesięcy - przed sądem albo na posiedzeniu w prokuraturze. Możesz czekać na to posiedzenie, jednak w międzyczasie warto złożyć do sądu skargę na zatrzymanie dokumentu - sędzia może nakazać zwrot prawa jazdy do czasu rozpoznania sprawy merytorycznej. Sąd, w odróżnieniu od prokuratury, częściej uwzględnia okoliczności zdarzenia oraz Twoją sytuację osobistą, takie jak praca, dojazdy czy obowiązki rodzinne. Po skutecznym uwzględnieniu skargi na etapie przygotowawczym zwykle nie dochodzi do ponownego zatrzymania dokumentu na rozprawie głównej. Zachowuj korespondencję i potwierdzenia doręczeń - ułatwi to weryfikację terminów i przyspieszy decyzję.

Jeśli spowodujesz poważny wypadek drogowy, policja i prokuratura prowadzą postępowanie, aby ustalić przyczyny oraz winę. Jako uczestnik ruchu możesz odpowiadać za przestępstwo, zwłaszcza gdy zachowanie było nieostrożne lub rażąco lekkomyślne - przy ofierze śmiertelnej możliwe jest wezwanie do sądu za nieumyślne spowodowanie śmierci. Niekiedy prokuratura zatrzymuje prawo jazdy, np. przy jeździe pod wpływem alkoholu, narkotyków lub leków upośledzających zdolność do kierowania. Pamiętaj, że treść pierwszych wyjaśnień jest protokołowana i może zostać wykorzystana jako dowód. Masz prawo do pouczeń, możesz odmówić odpowiedzi na pytania oraz żądać odczytania protokołu i zgłoszenia poprawek. Trzymaj się faktów, unikaj domysłów i nie składaj deklaracji, których nie jesteś pewien - nieprecyzyjne sformułowania utrudniają późniejsze wyjaśnienie okoliczności.

Po udziale w zdarzeniu drogowym masz obowiązek zatrzymać pojazd, zabezpieczyć miejsce, udzielić pomocy i pozostać na miejscu do czasu przyjazdu policji. Oddalenie się z miejsca wypadku jest przestępstwem. Art. 184 ustawy o ruchu drogowym z 1994 r. przewiduje jednak rozwiązanie: jeśli w ciągu dwunastu godzin od zdarzenia, lecz przed zatrzymaniem lub przesłuchaniem w charakterze podejrzanego, dobrowolnie zgłosisz się na policję lub do prokuratury, możesz ograniczyć negatywne konsekwencje. Masz obowiązek ujawnić swoją tożsamość, dane pojazdu oraz opisać okoliczności, w jakich doszło do zdarzenia. Jeżeli to bezpieczne, zanotuj dane świadków i wykonaj zdjęcia szkód. Unikaj komentarzy w mediach społecznościowych i udostępniania nagrań. Zachowaj kopie korespondencji, potwierdzeń i numeru sprawy — przyspieszy to późniejsze ustalenia oraz ułatwi weryfikację przebiegu zdarzenia.

Prowadzenie pojazdu - także roweru lub motoroweru - pod wpływem alkoholu jest w Niderlandach karalne na podstawie art. 8 ustawy prawo o ruchu drogowym. Zakazane jest kierowanie po alkoholu, narkotykach i/lub lekach, co do których można oczekiwać, że wpływają na zdolność prowadzenia. Wysokość stężenia alkoholu decyduje o rodzaju i surowości kary. Często proponuje się zakończenie sprawy ugodą – grzywną. Jeśli w wydychanym powietrzu (AAG) stwierdzono 571 µg/l lub więcej albo we krwi (BAC) 1,31‰ lub więcej, prokuratura wystąpi o zakaz prowadzenia. Taki zakaz może wynosić od 6 miesięcy w zawieszeniu do 5 lat bezwzględnie przy bardzo poważnych przypadkach, a w razie recydywy nawet do 10 lat. Policja może sprawdzić trzeźwość w terenie i na komisariacie - przy podejrzeniu narkotyków albo braku możliwości "dmuchnięcia" pobiera się krew.

Po zajęciu prawa jazdy przez policję dokument jest przekazywany prokuratorowi. W terminie 10 dni zapada decyzja, czy zatrzymanie zostanie utrzymane. Sprawa zwykle bywa rozstrzygana w ciągu około sześciu miesięcy — przed sądem albo na posiedzeniu w prokuraturze. Możesz czekać na to posiedzenie, jednak w międzyczasie warto złożyć do sądu skargę na zatrzymanie dokumentu; sędzia może nakazać zwrot prawa jazdy do czasu rozpoznania sprawy merytorycznej. Sąd, w odróżnieniu od prokuratury, częściej uwzględnia okoliczności zdarzenia oraz Twoją sytuację osobistą, takie jak praca, dojazdy czy obowiązki rodzinne. Po skutecznym uwzględnieniu skargi na etapie przygotowawczym zwykle nie dochodzi do ponownego zatrzymania dokumentu na rozprawie głównej, chyba że pojawią się nowe, istotne okoliczności. Zachowuj korespondencję i potwierdzenia doręczeń — ułatwi to weryfikację terminów i przyspieszy decyzję.

W określonych sytuacjach policja może zająć/skonfiskować Twój pojazd. Może do tego dojść już przy AAG od 571 µg/l w sprawach z art. 8, w razie odmowy współpracy przy badaniu trzeźwości albo przy dwóch przypadkach recydywy w okresie ostatnich pięciu lat. Zajęcie następuje na podstawie przepisów o zabezpieczeniu dowodów lub zapobieganiu przestępstwom - pojazd trafia na parking depozytowy, a Ty otrzymujesz pokwitowanie. Masz prawo odebrać rzeczy osobiste z auta. Koszty holowania i przechowywania ponosi właściciel i narastają z każdym dniem. Możesz wnioskować o zwrot pojazdu - sąd ocenia konieczność i proporcjonalność zatrzymania, a także to, czy auto jest niezbędne np. do pracy i czy istnieje ryzyko ponownego naruszenia. Zwrot bywa warunkowy np. kaucja, zakaz prowadzenia przez Ciebie, używanie przez inną uprawnioną osobę.

Nieautoryzowane krótkotrwałe użycie pojazdu („joyriding”) jest w Niderlandach przestępstwem z art. 11 ustawy prawa o ruchu drogowym z 1994 r. Przepis ten zabrania umyślnego, bezprawnego używania na drodze pojazdu mechanicznego należącego do innej osoby. Jeśli dopuścisz się takiego czynu, grozi Ci kara pozbawienia wolności do 6 miesięcy i/lub grzywna do 7 600 €. Oprócz odpowiedzialności karnej możesz zostać zobowiązany do naprawienia szkody. W przypadku osób nieletnich szczególnie ważne bywa zakończenie sprawy pozasądowo - pozwala to ograniczyć ryzyko wpisów w rejestrach i negatywnych skutków dla szkoły czy pracy. Policja może Cię zatrzymać i przesłuchać ale sprawę ocenia prokurator. Skazanie oznacza wpis w rejestrze karnym, co utrudnia pracę i zezwolenia. Sąd może orzec prace społeczne lub zakaz prowadzenia pojazdów. Naprawienie szkody i współpraca z organami łagodzą wymiar kary.